شاهو حسینی
واکنش مدنی بە عنوان شکلی از تقابل با کنش حاکمیت
اقتدارگرا، هموارە تاثیرگذار و مثبت بودە، در واقع تقابل مدنی دربرابر حاکمیت
اقتدارگرا برای تاثیرگذاری بر تحولات سیاسی- اجتماعی از دهە نود میلادی و از
اروپای شرقی بە عنوان فورماسیونی در جهت ایجاد تحول دمکراتیک بەعنوان گسستی از
پارادیم لنینیستی شکل گرفت. این نوع واکنش اگرچە آرام و حرکتی لاک‌پشتی دارد، اما
بەدلیل تلاش برای گسترش بە تمام اکناف ساختار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی
تاثیری عمیق و پایدار برجای می‌گذارد. بدون تردید در طول نزدیک بە چهار دهە عمر
نظام جمهوری اسلامی پس از دوم خرداد ٧٦ و گسترش فهم و دانش بەروز و در میان تمام
اقشار و طبقات اجتماعی نوعی خودآگاهی بە تدریج شکل‌گرفت، اگرچە حکومت تلاش کرد کە
بر این خودآگاهی در حال گسترش با روی کارآوردن محموداحمدی نژاد تاثیربگذارد، اما
واکنش تند جامعە بە کودتای انتخاباتی نشان داد کە حکومت در این حوزە مجبور بە عقب‌نشینهای
بیشتری در آیندە خواهد شد، این روند بە خصوص از دورە دوم ریاست جمهوری حسن روحانی
و بن‌بست در هرگونە تلاش دولتی برای گشایشی هرچند اندک، منجر بە بروز صورتبندی
جدید از اعتراضات گردید، اعتراضاتی کە برای اولین اقشار و طبقات اجتماعی کە در طول
دورە جمهوری اسلامی هموارە در فشار اضمحلال و از میان برداشتن مرزبندیهایشان توسط
حاکمیت بودند، انسجام یافتە، مروج و بانی اعتراضاتی فراگیر شدند، از اعتراضات
سراسری کارگران، تا مالباختگان موسسات مالی، اعتراض کولبران و کاسبکاران کردستان،
اعتراض معلمان، اعتراض بە اعدام فعالان فرهنگی، اجتماعی وسیاسی، اعتراض زنان بە
حجاب اجباری کە با اعتراض در خیاناب انقلاب تهران شروع شد گرفتە تا اعتراض سراسری
کامیون‌داران کە اوج انسجام و فراگیری یک جنبش مدنی در طول تاریخ جمهوری اسلامی می‌باشد.
در ادامە اعتراضات این‌بار در واکنش بە گسترش فقر و گرسنگی در ایران دو واکنش دیگر
در حال گسترش هستند، واکنش
بە سفرە افطاری کمیتە امداد کە با بودن هزاران خانوار گرسنە و کودکان کار و
میلیونها انسان زیر خط فقر با
پول صدقات و اعانات مردمی کە بانیت خدمت بە فقرای جامعە کمک می‌کردند اما در غزە
پهن شد، این‌بار جنبش نابود کردن صندوقهای این کمیتە و دادن غذای گرم بە کودکان
کار و گرسنگان جامعە کە از سطلهای زبالە دنبال ارتزاق هستند شروع شدە، در واقع
مردم در واکنش بە سوء استفادە نظام از کمکها و اعانات کە بەجای رساندن آن بە
مستمندان و نیازمندان درون جامعە، از آن در راستای
گسترش تروریسم و تروریست پروری استفادە میکند، می‌تواند جغرافیای مشروعیت‌زدایی و
مقبولیت‌زدایی از این نظام را گسترش دادە و منجر بە ایجاد تحولاتی پایدار بە صورت
پیروزی و تثبیت روند دمکراتیزاسیون در ایران بگردد. بدون تردید مردم نقشە راە
تقابل مدنی با نظام را طراحی کردە و در تقابل با کنشهای متضاد با منافع مردم
واکنشهای مناسب مدنی را انجام می‌دهند، برای نمونە در تقابل با حجاب اجباری، نە بە
حجاب شکل می‌گیرد، در تقابل با سوء استفادە از کمکهای مردمی در راستای تروریست
پروری، جنبش نە بە کمیتە امداد شکل‌می‌گیرد، کە بدون تردید یکی از منابع بزرگ
درآمد مردمی است. کوتاە آنکە نە بە نظام سیاسی از فاز شعار گذشتە و وارد مرحلە عمل شدە.
