شاهۆ حوسێنی
دۆخی سرووشتی تامس هابز بەرلەوەکە چەمکیکی مێژویی بێت، کەرەسەیەکی تەحلیلیە
کە جێگەو پێگەی مرۆڤ لە ناو چاخ ودەورەیەکی‌زەمانی‌دا پێناسەدەکات، ئامانجی‌هابز لە بەکاربردنی ئەوچەمک ودەستەوەاژەیە دیاری‌کردن‌و وێناکردنی هەلوومەرجیکە
کەلەودا گرینگی‌یاسا و پرەنسیپەکانی کردەوەیی‌و دەسەڵاتی‌سیاسی لەرێی تیشک‌خستنە
سەر هەرەشەکانی غیابی کردەوەی چوارچێوەدارو دەسەڵاتێکی سەقام گرتوو دەخاتە روو.
چەمکی دۆخی‌سرووشتی هابز بە واتایەکی‌تر پارادایمیکی مێژویی نیە، بەلکە
شرۆڤەیەکی لۆژیکیە، هابز ئەوچەمکە لە دوو مانادا بەکاردەبات. یەکەم ئاماژەیەکی‌گشتیە
بۆغیابی هەرجۆرە کۆمەلگایەکی مسۆگەری ئینسانی، دووهەم کە تایبەتی ترە، ئاماژە بەغیابی کۆمەلگای‌مەدەنی، حاکمییەتێکی‌هزری، ئەخالقی‌و سیاسی‌دەکات، واتەغیابی‌دەسەڵاتێکی مەشرووعی هزری، ئەخلاقی، کردەوەیی‌و سیاسی کە هەموو وەک مەرجەع هەڵیان
بژاردبێت وگوێ رایەڵی دەستووراتی بن. لەوەها دۆخێک‌دا بەهۆی غیابی مەرجەعییەتیکی
لۆژیکی، ئەخلاقی، دەرووست بوون بە خردێکی گشتی وکۆمەڵایەتی، هەموو مەجازن‌و ئەو
ئیزنەیان‌هەیە هێرش بکەنەسەر ئەوی‌تر بۆپاراستنی خۆ، هابز لەسەر ئەوباوەرەیە کە
ئەو دۆخە ئەگەرچی سرووشتیە بەڵام بەهیچ شیوەیەک عەقڵانی‌نییە، چوونکە مرۆڤ بەحووکمی‌عەقڵ کۆمەڵگا سازدەکات، واتە کۆمەلگا بەرساختەیەکی‌عەقڵانییە، سازکردنی کۆمەڵگا
لەلایەن مرۆڤەکانەوە کۆتایی دێنێت بە دۆخی سرووشتی و دژایەتی نێوان عەقڵ‌و سرووشت
کۆتایی پێ دێنێت.
بێ‌گومان ناوەندو کاکڵی سەرەکی پارادایمی‌هابز مرۆڤ‌سالاری‌و مرۆڤ تەوەرەییە، واتە گرینگی‌دان
بە مرۆڤ و رزگار کردنی مرۆڤ لەهەر جۆرە هێرش و هەرەشەیەکە.
دۆخی ئێستای‌کورد، دۆخی "هەموودژی‌هەموویە"ئەودۆخەی کەهابز بەدۆخی‌سرووشتی پێناسەی‌دەکات، دۆخی‌سرووشتی ،دۆخی بەر لەعەقڵانییەت و پەرەی راسیونالیسم. دۆخی لۆژیکی کردەوەی‌بوونەوەرانی جەنگەڵی، دۆخێک کە هەر
بوونەوەرەێک بۆبەردەوامی خۆی و پاراستنی خۆی لە هیچ دڕندەیەک بەدژ ئەوی‌تر خۆ
نابوێرێت، دۆخی‌سرووشتی چاخی غیابی ئەخڵاقە. کۆمەلگای کوردی لە غیابی دەسەڵاتێکی مەرجەع و مەشرووعی‌هزری، یاسایی و ئەخلاقی کە سەرچاوەی رێنوێنی‌کەرو رێگا پێشاندەری کۆمەڵگا بۆ پاراستنی‌ژیان، ئەهوەنی‌و پەرەی تاک‌و کۆمەڵگا بێت، لەدۆخی شەرو
دژایەتی هەموو بەدژ هەموو‌ان‌دا بەسەردەبات، کەس لەخۆ بەدەر کەسی‌تر بەمەشرووع
نازانێت و هەمووش بۆ پاراستنیخۆ بەدژ ئەوی‌تر هەموو کردەوەیەکی نەشیاوو نەگونجاو
دەکات.
